Kleszcze składają się z dwóch skrzyżowanych ramion, połączonych zamkiem. W każdym z ramion odróżniamy łyżką, szyjkę z zamkiem i rękojeść. Budowę najczęściej stosowanych, tj. kleszczy Naegelego. Łyżki kleszczy mają wygięcie główkowe, dostosowane do kształtu główki, oraz miednicowe, odpowiadające swą krzywizną osi kanału rodnego. Budowa kleszczy jest dostosowana do przebiegu kanału rodnego oraz umożliwia silne, a zarazem oszczędzające uchwycenie główki płodu. Aby zabieg kleszczowy był względnie bezpieczny, należy podejmować go w korzystnych warunkach, gdy ryzyko wykonania tego zabiegu jest niewielkie, oraz ściśle przestrzegać zasad techniki. Zadaniem operacji kleszczowej jest przeprowadzenie niedokonanych jeszcze etapów mechanizmu porodowego bądź ich korekcja. Jeżeli w przebiegu porodu pojawia się niebezpieczeństwo dla płodu lub rodzącej i można to zagrożenie usunąć lub zmniejszyć przez ukończenie porodu, należy podjąć odpowiednią operację położniczą. Nie ma specjalnych wskazań do operacji kleszczowej. Jaki sposób ukończenia porodu jest najwłaściwszy, wynika to z określonej sytuacji położniczej. 1. Ujście macicy rozwarte całkowicie. 2. Wysokość główki widzialna lub niska. 3. Brak niewspółmierności porodowej (również w wychodzie). 4. Kształt i wymiary główki umożliwiające uchwycenie jej łyżkami kleszczy. Czy wykonywać operację przy użyciu kleszczy w warunkach średniej wysokości główki, tzw. kleszcze próżniowe? Ryzyko dla płodu związane z operacją kleszczową jest tym większe, im mniejsze jest wstawienie się główki w miednicy i dlatego kleszcze próżniowe rzadko anajdują zastosowanie.
