W połogu mogą występować choroby podobnie jak w innych okresach życia kobiety. Tylko te choroby, które są typowe dla tego okresu, z uwagi na częstość występowania i warunki ich powstawania, uważamy za powikłania połogowe, a mianowicie: zakażenia połogowe, choroba zakrzepowa, połogowe zapalenie sutka, późne krwawienia poporodowe. Profilaktyka zakażeń szpitalnych na oddziałach położniczych i noworodkowych to przede wszystkim właściwa organizacja pracy. W organizacji oddziałów położniczych stosowane są najczęściej: 1. System wspólnych sal położniczo-noworodkowych (rooming in), w których matka i noworodek znajdują się w tym samym pomieszczeniu, a gdy istnieje możliwość ku temu, tylko jedna matka i jej dziecko. Przy przestrzeganiu podstawowych zasad higieny w tym systemie organizacyjnym możliwość osiedlania się obcych szczepów bakteryjnych lub rozprzestrzeniania się własnych jest znikoma. Matki pod kierunkiem pielęgniarki uczestniczą czynnie w pielęgnacji noworodków, zdobywając w ten sposób potrzebne im praktyczne wiadomości dotyczące karmienia, pielęgnacji, zasad aseptyki itp. 2. System oddzielnych oddziałów położniczych i noworodkowych. System ten sprzyja nadmiernemu zagęszczeniu łóżeczek w salach noworodkowych i zwiększa ryzyko zakażenia przez zwielokrotnienie możliwości kontaktu oraz skrócenie drogi przenoszenia drobnoustrojów. Ponadto w tym systemie zwykle brak jest możliwości pełnej dezynfekcji i kwarantanny sal noworodkowych. Częste kontakty z salą licznych noworodków ułatwia również kilkakrotny w ciągu doby transport noworodków do matek w godzinach karmienia. 3. System rotacyjny polega ńa utworzeniu licznych, oddzielnych, małych, a jednocześnie w pełni wyposażonych i z własnym personelem sal noworodkowych, w których umieszczane są dzieci urodzone w tym samym dniu. Zwolnienia noworodków z tej samej sali dokonuje się również jednocześnie, a następnie taką opróżnioną salę poddaje się pełnej dezynfekcji. W takiej sali nie powinno znajdować się więcej niż 6—8 noworodków. W ten sposób kontakt i Osiedlanie się zarazków pochodzących od starszych noworodków jest bardzo utrudnione. W naszym Instytucie większość oddziałów położniczych jest zorganizowana według systemu wspólnych oddziałów, z tym że stosujemy również pewne elementy z systemu rotacyjnego. Stosujemy zasadę, aby matki, które urodziły noworodki w ciągu tej samej doby, zostały umieszczone w tej samej sali i staramy się wypisać je do domu również w tym samym dniu. Opróżnioną salę i sprzęt dokładnie się myje, dezynfekuje i naświetla lampą bakteriobójczą. Dla osiągnięcia dobrych wyników w pracy również w systemie wspólnych oddziałów konieczna jest realizacja następujących zasad organizacyjnych: 1. Przygotowanie teoretyczne i praktyczne personelu w zakresie profilaktyki zakażeń wewnątrzszpitalnych. 2. Okresowe badanie personelu na nosicielstwo. 3. Wyłączenie z pracy na oddziałach położniczych osób z ropnymi zakażeniami skóry, ranami, infekcją górnych dróg oddechowych, chorobami zakaźnymi. 4. Odpowiednio wczesna izolacja położnic i noworodków z objawami zakażenia, nawet wówczas, gdy nie mamy jeszcze dowodów popartych badaniem bakteriologicznym. 5. Prowadzenie oceny epidemiologicznego stanu na oddziałach przez badanie flory bakteryjnej, sprzętu, aparatury, materiałów opatrunkowych oraz rejestrację i analizę wszelkich chorób wśród personelu.
