W następnych godzinach i dniach życia ocena stanu noworodka oparta jest na zespole parametrów: klinicznych, biochemicznych, bioelektrycznych, radiologicznych itd., wymienionych na karcie obserwacji, badań, leczenia. Jeżeli proces chorobowy zaczyna się już w życiu płodowym (co jest najczęstsze), po urodzeniu może dochodzić do szybkiego narastania zmian pod wpływem: kwasicy, wtórnego niedotlenienia, zaburzeń w gospodarce wodno-elektrolitowej i w układzie krzepnięcia krwi, hipoproteinemii, nie wyrównanego wstrząsu. Przy istnieniu więc jakiegokolwiek procesu chorobowego u noworodka do stanu zagrożenia życia może dojść łatwo w ciągu minut lub godzin, gdy zostaną zaburzone możliwości kompensacyjne ustroju. Nie istnieje w życiu człowieka drugi podobny okres, w którym jakikolwiek proces chorobowy zaburza tak bardzo czynność całego ustroju, że powstaje „łańcuch” szybko postępujących po sobie i pogłębiających się zmian, w końcu „błędne koło”. Przerwanie tego „łańcucha zmian”, zanim staną się nieodwracalne, jest podstawą leczenia noworodka, leczenia podjętego we właściwym czasie i zawsze kontrolowanego. W ustaleniu rozpoznania istotna jest więc jak najwcześniejsza ocena: 1. podstawowego — pierwotnego procesu chorobowego, 2. narządu objętego tym procesem i typu zmian chorobowych, 3. towarzyszących zaburzeń ogólnoustrojowych.
