Warunkiem prawidłowego i szybko podjętego leczenia jest rozeznanie: przyczyny zaburzeń, stopnia i rodzaju niewydolności oddechowej, współistnienia zmian w innych narządach. W różnego typu zaburzeniach oddechowo-krążeniowych u noworodka ocena stopnia niewydolności oddechowej jest zasadnicza, ponieważ wiąże się bezpośrednio ze stanem zagrożenia życia. Ocena parametrów równowagi kwasowo-zasadowej i prężności tlenu we krwi tętniczej wytycza kierunek działania leczniczego. W leczeniu zaburzeń oddechowych głównym celem jest zapewnienie prawidłowego utlenowania ustroju — co może być osiągane przez wielokierunkowe działanie, zmierzające do wyrównania zaburzonych czynności układowych. Parametry rozpoznawcze i lecznicze, z uwagi na dużą zmienność, powinny być ciągle monitorowane. W zaburzeniach oddechowych wczesnego okresu noworodkowego obniżenie śmiertelności wiąże się z zapobieganiem porodom przedwczesnym, terapią płodu, wczesnym ustaleniem rozpoznania u noworodka i szybkim leczeniem.
