Wyciągacz próżniowy (próżniociąg) działa na zasadzie wytwarzania obniżonego ciśnienia między przyssawką a tą częścią skóry główki płodu, do której przylega. Siła przyssania jest uzależniona od wartości wytworzonej różnicy ciśnień oraz kalibru przyssawki. Zasadnicze części składowe tego instrumentu to: przyssawka, pompa ssąca, przewód łączący te dwie części, metalowy uchwyt, służący do pociągania, oraz łańcuszek łączący płytkę przyssawki z uchwytem trakcyjnym. Włączony w układzie ssącym manometr służy do pomiarów ciśnienia. Przyssawkę można porównać w jej funkcji do łyżek kleszczy, a uchwyt trakcyjny do rękojeści kleszczy. Wskazania do zastosowania próżniociągu są podobne jak do nałożenia kleszczy, jednak czas trwania tej operacji jest zwykle dłuższy i dlatego w sytuacjach nagłych próżniociąg jest mniej przydatny. Warunki i przeciwwskazania do nałożenia próżniociągu: 1. Brak niewspółmierności porodowej. 2. Rozwarcie ujścia całkowite lub zbliżone do całkowitego. 3. Główka ustalona co najmniej w płaszczyźnie wchodu. Brak odpowiedniego rozwarcia ujścia, pozwalającego na założenie przyssawki, niewspólmierność porodowa, cienkie kości pokrywy czaszki (wcześniactwo) oraz duże przedglowie stanowią przeciwwskazania do ukończenia porodu wyciągaczem próżniowym. Pod kontrolą palców lewej rąki wprowadzamy przyssawkę do pochwy i nadajemy jej odpowiednie położenie w stosunku do główki płodu, po czym włączamy pompę ssącą. Po osiągnięciu odpowiednio niskiego ciśnienia, tj. 0,6—0,8 atmosfery, kontrolujemy nałożenie przyssawki. Przyssawka nie powinna obejmować ścian pochwy lub szyjki macicy i nie należy jej zakładać na ciemiączko przednie. Kierunek pociągania powinien być zgodny z osią kanału rodnego. Pociąganie należy wykonywać rytmicznie, zgodnie ze skurczami macicy, naśladując prawidłowy mechanizm porodowy. Czas trwania trakcji dłuższy niż 15 min łączy się często z uszkodzeniami noworodka.
