W klinice noworodka dominują uogólnione zespoły objawów, a mianowicie: zaburzenia oddechowe, zaburzenia krążenia, zespoły objawów neurologicznych. Rozpoznanie więc zmian ogniskowych, dotyczących poszczególnych narządów i układów, jest znacznie trudniejsze niż w wieku późniejszym. Wyliczone zostaną poniżej najczęstsze zespoły chorobowe stwierdzane w okresie noworodkowym. Etiologia ich jest bardzo różnorodna. W klinice noworodka istotne jest zrozumienie różnicy między etiologią i zespołem chorobowym u noworodka a zespołem objawów klinicznych. Do najczęstszych zespołów chorobowych należą: 1. Okołoporodowy wstrząs (hipowolemiczny, endotoksyczny, urazowy). 2. Krótkotrwałe zespoły (oddechowo-krążeniowe, neurologiczne), związane z niedotlenieniem płodu. 3. Różnorodne zespoły objawów związane z niedotlenieniem płodu, a następnie z niedotlenieniem noworodka. 4. Ostra niedokrwistość bez objawów wstrząsu. 5. Przewlekła niedokrwistość. 6. Zaburzenia oddechowo-krążeniowe w następstwie: aspiracji wód płodowych, niedodmy, rozedmy, zespołu zaburzeń oddychania, wady układu oddechowego lub krążenia, uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego itd. 7. Zaburzenia krążenia w następstwie: wady serca, uszkodzenia mięśnia sercowego przez niedotlenienie, zakażenia, krwawienia śródczaszkowego. 8. Zaburzenia przystosowania do życia pozamacicznego. 9. Uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (niedotlenienie, urazy i in.). 10. Urazy mechaniczne różnych narządów. 11. Zespoły związane z zakażeniem wewnątrzmacicznym, wstępującym i krwiopochodnym, nabytym (zapalenie płuc, posocznica, wstrząs endotoksyczny). 12. Wady rozwojowe. 13. Choroba hemolityczna w zakresie układu grupowego Rh ABO. 14. Hiperbilirubinemie patologiczne lub innego pochodzenia, pierwotne zaburzenia w układzie krzepnięcia krwi. 15. Zespoły chorobowe u noworodka matki chorej na cukrzycę. 16. Zespoły chorobowe u noworodka z niską wagą urodze- niową (w cześniaka, wcześniaka z dystrofią wewnątrzmaciczną, noworodka donoszonego z dystrofią wewnątrzmaciczną). Należy podkreślić, że większość procesów chorobowych, które stwierdza się w pierwszych dniach życia dziecka, jest bardzo złożona, a obraz kliniczny różnorodny — trudno je więc zaszeregować do jednolitej grupy. Podajemy poniżej przykłady: 1. u noworodka matki chorej na cukrzycę mogą dominować: zaburzenia metaboliczne, zaburzenia w gospodarce wod- no-elektrolitowej lub zaburzenia oddechowo-krążeniowe, 2. wstępujące zakażenie wewnątrzmaciczne może u noworodka spowodować: objawy ciężkiego endotoksycznego wstrząsu, zespół wewnątrznaczyniowego wykrzepiania z charakterystycznym obrazem klinicznym, zapalenie płuc, posocznicę, 3. u donoszonego noworodka niedotlenienie mięśnia sercowego z niewydolnością krążenia lub różnego typu uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego wyrażają się bardzo różnorodnymi zespołami klinicznymi. Ustalenie związku między oceną przyczyny choroby płodu a określonym zespołem chorobowym u noworodka nie zawsze jest możliwe. Do postępu w tej dziedzinie przyczyni się dalszy postęp w położnictwie i neonatologii oraz bardzo wnikliwa i na bieżąco prowadzona analiza każdego przypadku.
