Noworodek o niskiej wadze urodzeniowej, to noworodek urodzony z wagą 2500 g i poniżej. Nazywano go dawniej wcześniakiem, co nie jest słuszne, ponieważ waga urodzeniowa nie zawsze pozostaje w związku z tygodniem życia płodowego. W grupie noworodków o niskiej wadze urodzeniowej znajdują się oprócz noworodków urodzonych przedwcześnie noworodki z dystrofią wewnątrzmaciczną, tzn. z opóźnieniem rozwoju wewnątrzmacicznego. Są to zarówno noworodki donoszone, jak i wcześniaki. Do grupy tej nie zalicza się natomiast noworodków — wcześniaków, które osiągnęły wagę wyższą niż 2500 g. Wyodrębnienie grupy noworodków o niskiej wadze urodzeniowej ma duże praktyczne znaczenie. Noworodki te wymagają specjalistycznej opieki, z uwagi na częste powikłania związane z niedojrzałością lub zaburzeniem wewnątrzmacicznego rozwoju. Wśród wcześniaków można zaobserwować całą skalę różnorodnych klinicznych obrazów. Od bardzo małego i niedojrzałego wcześniaka do urodzonego w 36 tygodniu życia płodowego i prawie dojrzałego. Rozpoznanie wcześniactwa ustalamy na podstawie: a. wiadomości o czasie trwania ciąży, b. wykładników morfologicznej i czynnościowej niedojrzałości. Spośród wielu parametrów ocena dojrzałości ośrodkowego układu nerwowego jest najbardziej stałym wskaźnikiem. Wyraża się określonym etapem bioelektrycznej i neurologicznej dojrzałości. Niektóre elementy badania neurologicznego, najbardziej istotne dla oceny dojrzałości. Dla zrozumienia patomechanizmu uszkodzenia niedojrzałego ustroju istotne jest podkreślenie trzech faktów: 1. niedojrzałość narządów i czynności wynika z krótszego czasu trwania ciąży i jest zjawiskiem odpowiednim do wieku płodowego, 2. nasilone zaburzenia adaptacyjne związane są ze zbyt wczesną utratą środowiska wewnątrzmacicznego, 3. przyczyna, która spowodowała wystąpienie porodu przedwczesnego, wiąże się zwykle z procesem chorobowym u wcześniaka. Dla prawidłowego postępowania konieczna jest jak najszybsza ocena: a. stopnia dojrzałości w korelacji z podanym wiekiem płodowym, b. przyczyny porodu przedwczesnego, c. przebiegu porodu — poród przedwczesny jest patologiczny i stanowi duże niebezpieczeństwo, d. procesu chorobowego u wcześniaka, najczęściej: zapalenia płuc wewnątrzmacicznego, zaburzeń krążeniowo-oddechowych o różnej etiologii, krwawień śródczaszkowych, e. rodzaju i stopnia zaburzeń biochemicznych.
